ایران خودرو بانک‌های کشور را پولدار کرد | معامله دو سر سود!
شرکت ایران خودرو اعلام کرده است که محصولات خود را به فروش می‌رساند. متقاضیان می‌توانند در طرح‌های فروش خودرو، از جمله طرح‌های ویژه جوانان و نوسازی خودرو‌های فرسوده، ثبت‌نام کنند و از میان خودرو‌هایی مانند تارا، ریرا، رانا پلاس و دیگر مدل‌ها، خودروی دلخواه خود را انتخاب نمایند.
گزارشات می‌گوید که نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر در طرح جدید ایران خودرو ثبت نام نموده‌اند، این موضوع در حالی است که کارشناسان خودرو پیش بینی می‌کنند، روند ثبت نام‌ها همچنان ادامه پیدا می‌کند.
ایران خودرو اعلام کرده که در این طرح بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار خودروی خود را در بازار عرضه می‌کند. در یکی از بند‌های این اطلاعیه آمده است که متقاضیان می‌بایست ۲۳۰ میلیون تومان از پول خود برای ثبت نام محصولات مذکور، بلوکه کرده و سپس به خرید خودرو بپردازند.
شائبه ایجاد شده از این قرار است که ایران خودرو با دسترسی به حساب متقاضیان طرح فروش خودرو می‌تواند نقدینگی خود را تأمین کرده و از وکالتی شدن حساب‌های خریداران در بانک‌ها سود ببرد.
در این شرایط ایران خودرو توانایی دسترسی به حساب‌های مسدود شده توسط بانک‌ها را نداشته و این پول بلوکه شده، تنها جهت ایجاد یک محدودیت برای ثبت نام در این طرح استفاده می‌شود.
حال کارشناسان بازار خودرو به دنبال جواب این سوال هستند که چه کسی از ۲۳۰ میلیون پول دپو شده، سود خواهد برد؟
اگر همه چیز طبق پیش‌بینی‌ها، پیش برود نزدیک به ۳ میلیون نفر در این طرح شرکت خواهند کرد که این افراد، ۷۰۰ هزار میلیارد تومان پول را در شبکه بانکی کشور بلوکه می‌کنند.
مدت زمان بلوکه شدن پول در بانک‌های کشور ۱۵ روز خواهد بود که بانک‌ها می‌توانند در این مدت از نقدینگی‌های جمع آوری شده، جهت افزایش اعتبار خود استفاده کنند.
بانک‌ها در این راستا، درصورت کمبود وجه مشتریان برای ثبت نام، وعده داده‌اند که ۱۲۰ میلیون تومان از ۲۳۰ میلیون تومان پول مورد نیاز برای ثبت نام در طرح‌های فروش خودرو را به صورت وام در این دوره ۱۵ روزه به خریداران خواهند داد.
پس از سه سال از ارائه روش‌های مختلف فروش خودرو توسط خودروسازان انحصاری در کشور، ایران‌خودرو دوباره به شیوه قدیمی و پر سود قرعه‌کشی روی آورده است. اما هنوز مشخص نیست که سود و رانت حاصل از این روش به چه افرادی تعلق می‌گیرد.
تا زمان نگارش این گزارش گفته می‌شود که نزدیک به ۳ میلیون نفر از کسانی که قصد پیش‌خرید خودرو داشته‌اند در «لاتاری» جدید خودروساز انحصاری شرکت کرده و ۲۳۰ میلیون تومان در بانک‌ها بلوکه کرده‌اند. این اتفاق آخرین بار یک سال و نیم پیش تکرار شده بود و حالا پس از حذف سامانه یکپارچه خودرو، قرعه‌کشی برای دریافت خودرو‌هایی که در بازار آزاد به دو برابر قیمت به فروش می‌رسد دوباره در دستور کار قرار گرفته است. آن هم در حالی که هنوز بسیاری از تعهد‌های قبلی خودروسازان محقق نشده است.
در این میان دلالان خودرو نیز بیکار ننشسته‌اند و دست به انتشار جدولی زده‌اند که نشان می‌دهد سود هر خودرو در صورت تحویل گرفتن و فروش در بازار آزاد چقدر خواهد بود. سودی که برای هر خودرو بین ۲۶ تا ۴۷ درصد خواهد بود.
در لیست خودرو‌های احتمالی دور جدید فروش ایران خودرو و همچنین میزان سود بر اساس اختلاف قیمت با بازار آورده شده میزان اختلاف قیمت پژو ۲۰۷ دستی با بازار ۱۹۰ میلیون تومان، تارا V ۴ حدود ۲۶۰ میلیون تومان، هایما SY حدود ۴۳۰ میلیون تومان، رانا پلاس ۱۴۵ میلیون تومان، سورن پلاس ۱۳۰ میلیون تومان و فاصله قیمت هایما ۵ S در کارخانه و بازار حدود ۳۱۰ میلیون تومان خواهد بود.
بانک‌ها هم از این رقابت عقب نمانده‌اند و در حالی که شرایط تسهیلات دهی آن‌ها با انتقاد‌های بسیاری مواجه است؛ با طرح‌های اغواکننده‌ای اعتبار ۵۰ و ۱۰۰ میلیون تومانی به متقاضیان می‌دهند تا احتمالا پول بیشتری جذب کنند و به مدت نامشخصی به صورت بلوکه شده نزد خود نگه دارند! چرا که تجربه نشان داده در این قبیل موارد آن‌هایی که نام‌شان در این قرعه‌کشی بیرون نمی‌آید کار سختی برای پس گرفتن پول بلوکه شده دارند.
حساب و کتاب پول بلوکه شده در این چندروزه نشان می‌دهد که تاکنون ۷۰۰ هزار میلیارد تومان برای این لاتاری در بانک‌ها انباشت شده است. رقمی که به صورت دلاری تا ۱۲ میلیارد دلار هم بالا می‌رود. در حالی که رقم زیان انباشته شرکتی مانند ایران خودرو چیزی حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است.
مشخص نیست که بازی جدید خودروساز انحصاری که با کمک شبکه بانکی انجام می‌شود چه تبعاتی در بازار خواهد داشت. چه کسانی از این رانت گسترده بهره می‌برند و تا چه زمانی قرار است این رانت توزیع شود؟ آیا دولت جدید و وزارت صمت در فضای جدیدی که به وجود می‌آید قادر است این لاتاری را جمع‌آوری کند؟
